Zasada jin-jang, zwana również zasadą yin-yang

Według filozofii dalekowschodniej prawa natury opierają się na za zasadzie Jin-Jang, która pokazuje, że wszystko we Wszechświecie można zrozumieć jako nieskończoną ilość połączonych przeciwieństw, na przykład takich jak: ciepło-zimno, góra-dół, ruch-spokój, jasność-ciemność, męski-żeński, które wzajemnie na siebie oddziałują. Jin i Jang to terminy z filozofii chińskiej, które opisują również łatwo dostrzegalne procesy – przemiany: dnia w noc, młodość w starość, jednej pory roku w drugą.

Nic nie jest całkowicie Jin ani Jang. Jeśli Jin i Jang pozostają w równowadze, to można mówić o pozytywnym, harmonijnym układzie, natomiast nieświadome i niekontrolowane wahania między Jin i Jang prowadzą do dysharmonii, co może być przyczyną wielu problemów zdrowotnych. Cały wszechświat jest ze sobą powiązany i wzajemnie na siebie oddziałuje, więc aby funkcjonował prawidłowo, powinna być zachowana równowaga, a człowiek jako mikrokosmos podlega tym samym prawom co makrokosmos.

Wszystkie zjawiska – fizjologiczne, fizyczne, materialne, psychiczne, społeczne są kombinacją Jin i Jang, więc i nasze codzienne pożywienie powinno być ich kombinacją. Pokarmy skrajnie Jin i Jang (patrz niżej) powodują w organizmie brak równowagi, dlatego powinniśmy unikać jedzenia ich. Oczywiście w życiu codziennym nie zawsze jest to możliwe, niemniej jednak powinniśmy wybierać produkty ze środka (zboża, strączkowe, orzechy, warzywa), zaś produkty ekstremalne powinny stanowić tylko niewielki dodatek.

Im częściej wpadamy w skrajności, tym proces równoważenia wymaga większego wysiłku, by utrzymać homeostazę.

Pokarmy Jin są bogate w potas, zawierają więcej wody, dobrze rosną w klimacie gorącym, są duże, miękkie i wysokie. Gotują się szybko i łatwo. Jedzenie pokarmów Jin wychładza organizm, ciało staje się wolniejsze i wymaga więcej snu.

Pokarmy Jang są bogate w sód, rośliny dobrze rozwijają się w chłodzie i zimnych miejscach. Ich wzrost jest wolniejszy, są mniejsze, zawierają mało wody, rosną tuż nad ziemią lub w głąb ziemi. Gotują się długo. Jedzenie pokarmów Jang ogrzewa ciało, czyni je twardym.

Uwzględniając związek człowieka z przyrodą, makrobiotyka poleca pożywienie naturalne, tj. ziarna zbóż, strączkowe, nasiona, orzechy, grzyby, warzywa i owoce mniej więcej w takich proporcjach:

• Pełne ziarno: 50-60%
• Owoce i warzywa: 25-30%
• Strączkowe: 10%
• Zupy: 5-10% – Wodorosty: 5%
• Pozostały udział w diecie stanowią: białe mięso ryb, nasiona, orzechy, oleje i przyprawy, sól morska, desery.

Dieta makrobiotyczna nie jest ściśle wegetariańska i wyraźnie mówi, iż źródłem białka jest nie tylko mięso, ale także pełne zboża, warzywa, produkty strączkowe, nasiona, orzechy i ryby. Produkty te zasilają organizm we wszystkie niezbędne aminokwasy. Fasole i inne strączkowe zawierają mniej więcej tyle samo białka, co porównywalna ilość mięsa, drobiu i mleka.

Gotowane całe ziarna zbóż, warzywa i fasole od wieków są podstawowym pożywieniem niemal na całym świecie. W Ameryce Środkowej codzienny posiłek składa się z placków kukurydzianych i czarnej fasoli. Ryż i produkty sojowe to główny pokarm na terenie Chin, Azji Południowej i Indonezji. Chleb z pełnej pszenicy i soczewicy to podstawowa żywność w Indiach, Pakistanie i Afganistanie. Placki z pszenicy oraz różnych gatunków fasoli i nasion je się w całej Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. Także zupy są podstawowym pożywieniem we wszystkich tradycyjnych kuchniach. Ludzie żyjący na Dalekim Wschodzie jedzą zupę miso i zupę rybną, Hindusi – zupę z soczewicy lub ciecierzycy. Na Środkowym Wschodzie i w Europie tradycyjnie jada się krupnik i zupę cebulową. W Afryce – zupę z sorgo, rosoły z korzeni i bulw, w Afryce zupę dyniową czy gęstą zupę z kukurydzy.

Znając naturę produktów możemy poprzez odpowiednia technikę gotowania wpływać na równowagę Jin-Jang pokarmów.

Np. przygotowując potrawę z owoców (Jin) możemy zmienić ich naturę poprzez dodanie odrobiny soli, przypraw, gotowanie. Wyprażając na suchej patelni zboże, dodajemy im Jang („jangizujemy”), zaś mocząc długo w wodzie, dodajemy Jin.

Jin i Jang w produktach spożywczych:

Jin

• leki
• alkohol
• herbata i kawa
• napoje słodzone
• cukier
• tłuszcze i oleje
• sery
• mleko i twaróg
• owoce
• warzywa
• orzechy
• strączkowe
• zboża
• jajka
• ryby
• drób
• mięso zwierząt dziko żyjących
• mięso zwierząt hodowlanych
• sól

Jang

Jin

• produkty surowe
• gotowanie na parze
• gotowanie w szybkowarze
• obsmażanie
• opiekanie
• prażenie
• pieczenie
• smażenie
• marynowanie i kiszenie

Jang